انواع اکچویتور - اکچویتور ها با توجه به منبع انرژی که برای تولید حرکت نیاز دارند به
صورت زیر طبقهبندی میشوند :
اکچویتور پنوماتیک که از هوای فشرده برای ایجاد حرکت استفاده میکنند . ( اکچویتور با
عملگر پنوماتیک )
اکچویتور هیدرولیک که از مایع برای تولید حرکت استفاده میکنند . ( اکچویتور با عملگر
هیدرولیک )
اکچویتور الکتریکی ( اکچویتور برقی ) که از یک منبع قدرت خارجی مانند باتری برای
تولید حرکت استفاده میکنند . ( اکچویتور با عملگر برقی )
اکچویتور گرمایی از یک منبع گرمایی برای تولید حرکت استفاده میکنند .( اکچویتور با
عملگر حرارتی )
دلایل استفاده از عملگر در یک شیر عبارتند از
• روش کنترل در فرایند تولید
• قابلیت دسترسی به شیر و یا لزوم کنترل آن از راه دور
• نیاز به قطع عملگر سیستم در موارد اضطراری از یک محل امن
• گشتاور زیاد مورد نیاز برای باز کردن یا بستن شیر
• مسایل ایمنی
انواع عملگرها
روش تحریک یک شیر ممکن است یکی از انواع ذکر شده ذیل باشد
نوع سیستم تحریک شیر یا انرژی تحریک ممکن است به صورتهای زیر باشد
1- الکتریکی
2-نیوماتیکی
3-هیدرولیکی
عملگرهای الکتریکی(Electric actuator)
عملگرهای مدرن مجهز به موتورهای الکتریکی هستند که می توان از آنها برای به کار انداختن دستی و از راه دور شیرهای صنعتی استفاده کردعملگرهای الکتریکی از یک موتور الکتریکی، سیستم کنترل، گیربکس و سوئیچهای حدی(Limit switches) تشکیل می شوند.
مزایا
1. سرعت موتورهای الکتریکی را می توان با گیربکس کاهش داد و به سادگی،سرعت دورانی مطلوب را به دست آورد.
2. با توجه به وجود گیربکس در بین موتور و عملگر،ثبات وضعیتی خوبی در عملگرهای الکتریکی وجود دارد
3. موتور الکتریکی را می توان توسط سیستم کنترل فرایند،تحت کنترل داشت
4. موتورهای الکتریکی باعث آلودگی و رطوبت در محیط نمی شوند، وقطعات “تمیزی” هستند
5. تامین انرژی موتورهای الکتریکی بسیار ساده است
6. انرژی الکتریکی و خروجی عملگرهای الکتریکی دچار نوسان نمی شود
7. عملگر های الکتریکی جمع و جور و کوچک هستند.
معایب
1. عملگرهای الکتریکی نسبتا گران هستند،
2. درصورت قطع انرژی الکتریکی، عملگر الکتریکی در همان وضعیت باقی می ماند
با توجه به مزایای ذکر شده فوق، عملگر های الکتریکی مخصوصا برای سیستمها و فرایندهایی که نیاز به کنترل دقیق هستند، مناسب می باشد. در انتخاب عملگر الکتریکی باید دقت کرد که بی جهت از موتورهای قوی تر استفاده نکرد. موتورهای الکتریکی،قطعات متحرک کمی دارند و به همین علت احتیاج به نگهداری کمتری دارند و از نظر مصرف انرژی نیز بازده بالاتری دارند.
عملگرهای نیوماتیکی(Pneumatic actuators)
عملگرهای نیوماتیکی احتمالا پرمصرف ترین عملگرها در شیر صنعتی هستند زیرا نسبتا ارزان هستند و انرژی مورد نیاز آنها(هوای فشرده) در اغلب کارگاه ها موجود است.عملگرهای نیوماتیکی ساده تری نسبت به انواع مشابه الکتریکی یا هیدرولیکی شان دارند و این عامل نیز یکی از مزایای دیگر آنها محسوب می شود زیرا تعمیر و نگهداری آنها آسان تر خواهد بود .
عملگر نیوماتیکی را می توان در شیرهای با حرکت خطی و شیرهای دورانی با زاویه محدود که کورس حرکتی محدودی دارند به کار برد این نوع عملگر را می توان بر روی شیرهای با سایزهای مختلف نیز به کار برد.