شیر فلکه کشویی چیست؟
شیر فلکه کشویی از جمله شیرهایی است که برای قطع و وصل جریان استفاده می شود . این نوع شیرها دارای فلکه ای هستند که با چرخش آن بصورت پاد ساعتگرد و ساعتگرد عمل باز و بسته شدن انجام می شود .شیر کشویی یک شیر مسدود کننده است که برای دو حالت باز یا بسته مناسب می باشد. شیر فلکه کشویی دارای نشیمنگاه است که زبانه شیر روی آن می نشیند و مسیر عبور سیال را سد می کند. شیر کشویی را می توان به صورت دستی از طریق فلکه یا آچار مخصوص و یا به وسیله یک محور باز و بسته نمود. باز و بسته کردن شیر به صورت خودکار از راه مکانیزم نیز مخصوص امکان پذیر است و برای استاندارد بستن شیر، موافق جهت عقربه های ساعت است. شیر فلکه ها ابزاری هستند که در صنعت با توجه به موقعیت و نحوه عمل شیرفلکه ها مورد استفاده قرار می گیرند. مهمترین استفاده شیر فلکه قطع یا ایجاد جریان سیال در درون لوله می باشد .یک شیرفلکه ایده آل ، شیرفلکه ای است که سیال را با کمترین مقاومت و ایجاد کمترین افت فشار از خود عبور دهد و به بیان دیگر در وقت لازم از عبور سیال به هر صورت از داخل خود جلوگیری کند. گاهی اوقات جهت تنظیم جریان سیال نیز شیرفلکه مورد استفاده قرار می گیرند که این عمل با تغییر مسیر حرکت و با کمی مقاومت صورت می پذیرد در بعضی مواقع نوع بخصوصی از شیرفلکه ها که به طور اتوماتیک باز و بسته می شوند و از بروز اتفاقات جلوگیری می کنند در صنعت بکار می روند.
آلیاژ شیر فلکه کشویی:
شیر فلکه کشویی می تواند دارای آلیاژهای متفاتی باشد که با توجه به پروژه و مقدار دما و فشار سیال و همچنین نوع سیال و میزان خورندگی آن انتخاب شود.
شیر فلکه کشویی می تواند در آلیاژهای زیر تولید گردد :
– آلیاژ برنجی
از آلیاژ برنج و برنز برای شیرفلکه کشویی در آب رسانی ساختمان ها که دارای فشار و دمای بالایی نمی باشند استفاده می شود . نوع اتصال شیرآلات برنجی و برنزی به صورت رزوه ای بوده و اغلب به صورت توپیچ می باشند .
اغلب شیرآلات کشویی برنجی در سایزهای پایین و عموما تا سایز 4 اینچ استفاده می گردند.
– آلیاژ چدنی
از شیر کشویی چدنی برای سیستم های موتورخانه تاسیسات و بخش یوتیلیتی پروژه های صنعتی استفاده می شود . نوع اتصال شیرآلات چدنی به صورت فلنجدار می باشد که با وجود دو عدد فلنج می توان شیر کشویی را در مسیر لوله کشی قرار داد .
بر خلاف نوع برنجی ، شیر چدنی دارای سایزهای متفاوتی می باشد که اغلب از سایز 2 اینچ الی 16 اینچ موجود می باشد .
– آلیاژ فولادی
از آلیاژ فولاد اغلب برای پروژه های صنعتی و هنگامی مقدار دما و فشار سیال بسیار بالا باشد ، استفاده می گردد و از شیرکشویی فولادی می توان جهت سیالاتی نظیر بخار ، نفت و پتروشیمی نیز استفاده کرد .
– آلیاژ استنلس استیل
از آلیاژ استنلس استیل برای پروژه هایی استفاده می شود که مقدار خوردگی موضعی بالایی داشته باشند و یا اینکه برای پروژه هایی مانند صنایع غذایی و مواد بهداشتی ، داروسازی و... استفاده می شوند .
آلیاژ استنلس استیل در دو گرید رایج 304 و 316 موجود می باشد که دارای تفاوت هایی از نظر مقدار مقاومت در برابر خوردگی می باشد .
فشار کاری شیر فلکه کشویی چدنی:
شیرفلکه های کشویی چدنی موجود در بازار ایران در برند های مذکور عموما و به صورت رایج در دو فشار 10 اتمسفر و 16 اتمسفر تولید می شوند . تفاوت این دو نوع از شیر دروازه ای در تحمل فشار آن ها می باشد و همچنین در سایزهای بالاتر جای سوراخ های روی فلنج آن ها نیز متفاوت می باشد .
جنس زبانه شیرفلکه کشویی چدنی:
زبانه به معنای قسمتی از شیر می باشد که سبب عبور و یا عدم عبور سیال می باشد و این قسمت به صورت مستقیم با سیال در ارتباط می باشد و از این رو با توجه به نوع سیال و مقدار خورندگی آن بسیار مهم می باشد که از چه آلیاژی از زبانه استفاده شود .
اگر سیال جاری آب باشد می توان به راحتی از زبانه های مرسوم مثل زبانه لاستیکی و یا زبانه فلزی استفاده نمود ولی در صورتی که سیال بسیار خورنده باشد حتما باید از زبانه های استیل استفاده کرد.
