شیر خودکار بین فلنچی اکون

انواع ولو با کاربری ویژه در بخش‌های قبلی به معرفی شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین انواع شیرآلات مورد استفاده در سیستم‌های پایپینگ پرداختیم. برخی از انواع valve برای کاربری‌های خاص طراحی و به کار گرفته می‌شوند. در این بخش، کاربرد و ساختار برخی از ولوهای ویژه را به طور اجمالی مورد بررسی قرار می‌دهیم. شیر سیم لوله ای یا «سلونوئید ولو» (Solenoid Valve)، یکی از انواع ولو کنترلی با عملگر الکترومکانیکی است که به منظور انسداد، راه‌اندازی، اندازه‌گیری، توزیع یا ترکیب جریان سیال مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع شیر از سرعت عمل بالا، قابلیت اطمینان خوب، طول عمر زیاد، سازگاری با انواع مواد، مصرف انرژی پایین و ابعاد کوچک بهره می‌برد. شیرهای سلونوئید در کنترل جریان سیال سیلندرها، موتورهای هیدرولیکی یا شیرآلات صنعتی بزرگ کاربرد دارند. بسیاری از سیستم‌های آبیاری مکانیزه نیز از این ولوها استفاده می‌کنند. تصویر زیر، اجزای مختلف این نوع ولو را نمایش می‌دهد. شیر کاهنده فشار یا «ردیوسینگ ولو» (Reducing Valve)، یکی از انواع valve با عملگر هیدرولیکی و دیسک دیافراگمی است که به منظور کاهش فشار جریان بالادست و انتقال جریان با فشار کمتر به پایین‌دست مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع، این نوع شیر، با حذف اغتشاشات و نوسانات فشار بالادست، باعث پیوستگی و ثبات فشار در پایین‌دست سیستم می‌شود. دیسک ردیوسینگ ولو معمولا در حالت باز قرار دارد. این نوع ولو در کمپرسور هوا، تجهیزات هوافضا، برشکاری و جوشکاری هواگاز، راکتورهای فشاری، تجهیزات معدنکاری و لوله‌کشی آب شهری قابل استفاده هستند. شیر شناور، «فلوت ولو» (Float Valve) یا فلوتر، از انواع شیرهای کنترلی و ایزوله با عملگر ویژه است که به منظور بررسی میزان سیال و توقف جریان مورد استفاده قرار می‌گیرد. شناخته‌شده‌ترین انواع شیر شناور، فلوتر مورد استفاده است. البته انواع ولو شناور، در مخازن آب، کارخانه‌های تبرید، تاسیسات بهداشتی ساختمان و سیستم‌های لوله کشی صنعتی (در کنار دیگر انواع ولو) نیز به کار گرفته می‌شوند. با وجود تنوع صنایع و محل‌های قابل استفاده، مکانیزم عملکرد اغلب فلوترها مشابه یکدیگر است. تصویر متحرک زیر، نحوه عملکرد شیر شناور را نمایش می‌دهد. شیر چند راهه یا «مولتی پورت ولو» (Multiport Valve)، یکی از انواع ولو با کاربری ویژه است که المان مسدود کننده جریان در آن از چند مجرا یا اصطلاحا پورت تشکیل می‌شود. بر روی عملگر این شیرها، چندین حالت کاربری تعریف شده است. تغییر وضعیت عملگر و قرار دادن آن بر روی هر حالت، مسیر جریان سیال را تعیین می‌کند. به این ترتیب، امکان بهره‌مندی از چندین قابلیت با استفاده از یک شیر فراهم می‌شود. شیر منیفولد یا «منیفولد ولو» (Manifold Valve)، ابزاری متشکل از چندین ولو است که به منظور تغییر یا کالیبراسیون در سیستم پایپینگ (بدون نیاز به توقف فرآیند انتقال جریان) مورد استفاده قرار می‌گیرد. منیفولد ولو به سه نوع اصلی دو راهه، سه راهه و پنج راهه تقسیم می‌شوند. باز و بسته کردن مسیر شیرهای مختلف در این ولوها، امکان بررسی عملکرد سیستم و کالیبراسیون ابزار دقیق را فراهم می‌کند